طراحی کالبدی هسته اولیه بندر چابهار (محله سرخ ریگ)

بررسی رویکردهای مداخله در بافتهای شهری نشاندهنده وجود تحولات بسیار در آنها، طی سالهای اخیر است.این تحولات در جهت تغییر دیدگاه دوبعدی و نگرش صرف کالبدی به دیدگاههای اصلاح طلبانه و مبتنی بر ظرفیتهای محیطی موجود می باشد. دیدگاه اصلاح طلبانه با ارائه رویکردهای جدید مداخله در بافتهای ناکارآمد شهری درصدد استفاده از توانهای بالقوه و بالفعل موجود در محیط در تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی برای توسعه و ادامه چرخه حیات محدوده های ناکارآمد شهری می باشد. "توسعه مجدد شهری"4 به عنوان یکی از این رویکردها، جایگاه بالایی را در این عرصه دارا می باشد. توسعه مجدد نشاندهنده راه یا روشی است که شهرها و محلات می توانند با استفاده از آن، سرمایه های خود را برای کمک به از بین بردن شرایط، انحطاط و زوال و وضعیت نامناسب، فقدان تجهیزات عمومی ، غیر استاندارد بودن فضاهای مسکونی، و تاسیسات زیربنایی محدوده خود، به کارگیرند . هم چنین جوامع با محدودیت منابع مالی، می توانند طرح توسعه مجدد را به مثابه ابزاری موثر برای آغاز پروژه های بهسازی عمومی، تجدید حیات املاک و توسعه وسرمایه گذاری خاص که با دیگر ابزار عمومی قابلیت انجام ندارند، مورد استفاده قرار دهند. این رویکرد با بکارگیری ابزارهای دیگر رویکردهای مداخله ای موجود، چون بهسازی، باز سازی و ... و با ترکیب آنها درصدد زدودن شاخص های ناکارآمدی در عرصه های ناکارآمد شهری برمی آید. بر این مبناپروژه" طراحی کالبدی محله سرخ ریگ" با هدف تغییر تصویر زوال و تباهی این محله که هسته اولیه و مرکز شکل گیری شهرچابهار است و با رویکرد" توسعه مجدد نواحی ویافتن الگوهایی تازه برای بازآفرینی این محدوده"، برای پهنه ای در حدود 46 هکتار در اراضی غربی شهر چابهار که نوعاً دارای پتانسیل های برجسته ای می باشد تهیه خواهد شد."هسته تاریخی بودن شهر ، حضور عنصر طبیعی وبرجسته ای همچون خلیج چابهار، همجواری با سازمان فضایی شهر در حوزه راهبردی و وجود برنامه های بلند مدت در طرح توسعه بندر از ویژگی های مهمی است که در پروژه پیش رو تاثیر قابل توجهی خواهد داشت. در این پژوهش در ابتدا پس از مروری اجمالی بر سابقه رویکردهای مداخله در بافتهای شهری و ابزارهای آن،به معرفی رویکرد توسعه مجدد و اصول و فرایند آن پرداخته می شود. سپس براساس این فرایند به تهیه طرح توسعه مجدد در محدوده" سرخ ریگ بندر چابهار" پرداخته خواهد شد.توجه به ظرفیتهای موجود در محیط و استفاده از آنها به عنوان منابعی برای رشد و توسعه مجدد محدوده، تاثیر بسزایی در جهت گیری و نحوه تحقق آن می تواند داشته باشد. از این رو یکی از مهمترین بخش های پژوهش بررسی محیط و دریافت ابعاد ناکارآمدی آن می باشد تا با حذف آن و بهره مندی از محدوده های قابل باز یافت، محله ای مهجور به محیطی سرزنده و جذاب مبدل شود.